Telefon seçerken kriterlerimiz var. Gömlek/elbise/ayakkabı alırken de. Bir restorandan ne beklersiniz diye sorduğum herkes düşünmeden olmazsa olmaz dediği şeyleri sıralıyor.
Fakat aynı soruyu diş hekimi için sorduğumda genellikle tereddütlü ve ortalama cevaplar alıyorum. Tereddütün nedeni biraz hazırlıksız yakalanmış olmak. İnsanlar diş hekimi seçme kriterleri belirlememiş. O yüzden “hijyen” “güleryüz” “ilgi” gibi genel cevaplar en sık duyduklarım.
Hijyen! Hangi işletmede beklemezsiniz ki. Tezgahı pis bir simitçiden bir daha simit almam ben.
Güleryüz! Sizi dövecek gibi gergin konuşan bir mobilyacıdan 40 parça mobilya alıp çıktığınız oldu mu?
İlgi! Müşterinin siparişiyle ilgilenmeyen bir kafe kimin ilgisini çeker.
Gördüğünüz gibi bunlar ortak ve ortalama kriterler. Herhangi bir işletmeden beklediklerimiz.
Durun bir dakika. Bir yanlışlık olmalı. Hem de çok büyük bir yanlışlık. Sağlık kazanmak için bedeninizi emanet ettiğiniz diş hekiminden çok net beklentileriniz olmalı. Diş hekimine para ödediğiniz için değil, sağlıklı olmayı hak ettiğiniz için!
1- Zaman: Zaman konusunun iki boyutu var.
Öncelikle diş hekiminiz size yeterince zaman ayırmalı. Muayeneden başlayarak tüm tedavi aşamalarında ayrılması planlanan zamanların belli olması ve hekim sizinle o süre boyunca ilgilenmesi gerekir. Hekiminize muayene ya da tedaviler için ne kadar zaman ayıracağını sorun ve tatminkar cevaplar bekleyin.
Zaman ile ilgili diğer nokta, randevu planına sadakat ile ilgilidir. Kabul etmek gerekir ki; hekimler hastaların randevuya zamanında gelmesini bekler. Ayrıca randevu saatinde klinikte olan hastanın da gecikmeleri olağan karşılamasını ve sessizce oturmasını bekler.
Meselenin ilk kısmına katılıyorum. Ancak hastadan beklenen randevu sadakatini hekim de göstermeli. Diş hekiminizden randevularınızın sarkmamasını talep ediniz.
2- Saygı: Tedavi, çoğu zaman alternatifi olan bir süreçtir. Diş hekiminin alternatif tedavileri açıklaması ve hastanın tedavi kararına saygı duyması gerekir. Ancak hekimin hastanın gerçekçi olmayan tedavi taleplerini/beklentilerini reddetme hakkı olduğunu da unutmayın. Özetle; hekiminizden, isteklerinize/ihtiyaçlarınıza/beklentilerinize saygı göstermesini beklemek hakkınızdır.
3- Mahremiyet: Diş hekimine pek çok konuda gizli sayılabilecek bilgilerinizi veriyorsunuz. Bu bilgilerin korunması ve sizin izniniz olmadan paylaşılmaması hakkınızdır. Sizin verdiğiniz bilgilerin gizliliğinden hekim sorumludur. Diş hekiminizin mahremiyetinizi koruyacağından emin olun.
4- İzin: Size uygulanacak her işlem için izin alınmalıdır. Hastanelerde, kliniklerde bir sürü kağıdın burnunuza dayanmasının sebebi budur. Diş hekimi de yasal olarak bu izni almakla yükümlüdür.
Benim bahsettiğim izin bunun ötesinde, işlem sırasında sizin işleme hazır olmanızı bekleyip sabır göstermekle ilgili. Diş hekimi koltuğu çoğu insan için oldukça gerginlik yaratan hatta zaman zaman fobik bir yer. Hekiminizin bu psikolojiyi anlayıp işlem sırasında basit bilgiler vererek onayınızı almasını isteyiniz.
Örneğin; anesteziden önce bilgi vermek ve biraz beklemek gibi.
5- Standart: Sağlık, birey özelinde, büyük farklılıklar gösteren bir bilimdir. Çok basit bir örnek olarak, size iyi gelen bir ağrı kesici annenize iyi gelmeyebilir. Buna benzer olarak her tedavi, tekniğine göre, pek çok uygulamaya ihtiyaç duyar. O nedenle “standart sağlık hizmeti” gibi bir kavramdan söz etmek pek mümkün değil.
Bununla birlikte her tedavinin “olmazsa olmaz”ları vardır. Buna temel standart denir. temel standart kavramı; a) İlgili tedavinin her durumu için geçerlidir
b) Hekimlerin zihninde yerleşmiştir
c) Tedavi kalitesini belirler
d) Tedavi sürecini hızlandırır
Peki diş hekiminin zihninde yer alan temel standartları nasıl bileceksiniz? Elbette bunların bir yerde yazılı olması ve hastaya sunulması gerekir. Ancak o zaman, tedavi ve tedaviye hekimin yaklaşımı ile ilgili somut bir fikre sahip olabilirsiniz. Bu biçimde anlatıldığında çok kafa karıştırdığının farkındayım.
Örnek olması için dolgu uygularken kendi belirlediğim temel standartları buraya ekliyorum.
6- Sürdürülebilirlik: Herhangi bir kurumda (özel klinik/devlet kuruluşu/özel muayenehane olabilir, farketmez) bir diş hekimine muayene ve tedavi olduğunuzda o hekimin bulunduğu kurumdaki sürekliliğini araştırmalısınız. Çünkü; a) Yapılan tedavi ile ilgili bir sorununuz olduğunda konuya en hakim kişi o tedaviyi uygulayan hekimdir.
b) Uzun sürebilecek ve karmaşık süreci olan/olabilen tedavilerde (ortodontik tedaviler, implant uygulamaları gibi) tedaviyi uygulayan hekim başvurduğunuz kliniğin kadrolu çalışanı değilse (‘Olur mu öyle şey’ demeyin, çok yaygın bir durum bu) tedavinizde aksama ve eksiklik olması riskini alıyorsunuz demektir.
7- Kayıtlar: Kayıt, tedavinizin sürekliliğini garanti altına alan çok yaşamsal bir unsurdur. Diş hekiminiz tedavi başında ve içerisinde detaylı kayıtlar tutmalıdır. Bu kayıtlar hem hekime tekrar başvurduğunuzda, hem tedavinizle ilgili bir aksaklık/sorun oluştuğunda hem de başka bir hekime gitmek zorunda kaldığınızda (hekiminiz çalışmayı bırakabilir, siz başka bir şehre taşınabilirsiniz vs) ilerleyecek tedavi sürecine ışık tutar.
Bu kadarı yeterli sanırım. Artık diş tedavinizi sağlıklı yürütebilmek ve diş hekiminizi seçebilmek için çok özgün kriterleriniz var. Sağlıklı günler dilerim.